Chặn đường giảm giá xăng dầu?

TT - Dự thảo thay thế nghị định 55 về kinh doanh xăng dầu đang được trình Chính phủ đã đưa ra quy định: doanh nghiệp (DN) được quyền điều chỉnh giá khi giá vốn tăng hoặc giảm đến mức 7%. Theo nhiều chuyên gia, trong tình hình hiện nay mức này xem như chặn đường giảm giá.

Theo tính toán, mức 7% hiện tương đương khoảng 1.000 đồng. Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng chờ đến khi giá tăng hoặc giảm đến 7% để điều chỉnh là không thực tế.

Người dân đổ xăng tại một trạm xăng ở quận 3, TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

7% là quá cao

Nhận định về dự thảo sửa đổi nghị định 55 về kinh doanh xăng dầu, lãnh đạo một công ty đầu mối nhập khẩu cho rằng điều chỉnh giá tốt nhất là khi chênh lệch giữa giá bán và giá vốn dưới mức 7%. Theo ông, cũng không nên quy định tỉ lệ phần trăm vì khi giá thế giới biến động tỉ lệ kia sẽ thay đổi, vì thế nên quy định luôn là khi giá thế giới chênh lệch từ 300-500 đồng thì DN được điều chỉnh.

“Mức 7% tương đương 1.000 đồng, là một con số lớn trong tình hình giá cả hiện nay. Đợi đến chênh lệch 1.000 đồng mới tăng hoặc giảm giá là điều không nên bởi nó sẽ gây áp lực lớn cho các nhà kinh doanh và rất dễ dẫn đến tình trạng đầu cơ” - lãnh đạo DN này nói.

Theo vị giám đốc này, một khi giá trị chênh lệch nhỏ thì các đại lý không nghĩ tới chuyện đầu cơ bởi không có lợi mà rủi ro thì cao. Đặc biệt, DN được tăng, giảm từ mức nào thì phải ghi rõ và cụ thể trong văn bản để không xảy ra tình trạng mỗi người hiểu khác nhau. “Chẳng hạn phải nói rõ DN được quyền điều chỉnh khi giá vốn tăng hoặc giảm dưới 7%, chứ nếu nói khi giá vốn tăng hoặc giảm đến 7%, DN mới được quyền đề xuất là hai chuyện khác nhau...” - một DN phân tích.

"Trong tình hình giá cả biến động bình thường như hiện nay cộng với các khoản thuế, phí phải đóng, mức chênh lệch 7% là khó xảy ra nên nếu áp dụng theo mức này thì không còn đường giảm giá bán lẻ" (Một chuyên gia trong ngành xăng dầu nhận xét)

Theo một chuyên gia trong ngành xăng dầu, trong tình hình giá cả biến động bình thường như hiện nay cộng với các khoản thuế, phí phải đóng, mức chênh lệch 7% là khó xảy ra nên nếu áp dụng theo mức này thì không còn đường giảm giá bán lẻ.

“Những tình huống đặc biệt như chiến tranh, khủng hoảng kinh tế... thì giá xăng dầu biến động không ai dự đoán được, còn trường hợp kinh doanh bình thường theo cung cầu của thị trường thì mức chênh lệch không cao đến 1.000 đồng” - vị chuyên gia này khẳng định.

Một số DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu phía Nam cho rằng nên để giá xăng dầu trong nước tiệm cận với giá thế giới, tức là khi mức lãi, lỗ chênh lệch 300-400 đồng/lít thì nên cho điều chỉnh. “Nếu để chênh lệch quá cao, khi tăng giá thì người tiêu dùng sốc, còn khi giá xuống thì DN nào nhập về lượng lớn sẽ lỗ nặng!” - một DN nói.

Quỹ bình ổn chưa... ổn

Việc trích tiền bán xăng dầu để lập quỹ bình ổn hiện nay, theo nhiều DN, là việc nên làm nhưng cách làm hiện còn nhiều điều chưa rõ. Một DN cho rằng trích nộp như hiện nay không biết bao giờ mới có được một quỹ bình ổn đủ mạnh để hoạt động. “Bằng chứng hồi tháng 3, quỹ vừa ra đời mấy ngày thì Nhà nước đã phải ra thông báo tạm ngưng trích vì giá thế giới tăng cao” - DN này cho hay.

Còn theo một DN đầu mối nhập khẩu khác, việc trích lập quỹ mà để lại DN thì sẽ khó kiểm soát và có khi kiểm soát không xuể. Bởi lẽ hiện nay các DN đầu mối đều có hạn ngạch nhập khẩu xăng dầu nhưng lại quy định hạn ngạch theo năm nên có những giai đoạn một số DN không nhập hàng về bán mà không ai kiểm tra.

Theo DN này, ở Thái Lan cũng lập quỹ bình ổn nhưng do nhà nước quản lý. Khi giá thế giới tăng quá cao, nhà nước sẽ trích quỹ ra và điều hành chính sách thuế phù hợp để giữ ổn định giá trong nước. “Cách làm này vừa tạo thế chủ động trong điều hành của cơ quan quản lý nhà nước vừa dễ thực hiện và quy trình cũng minh bạch hơn là trích quỹ nhưng để lại cho mỗi DN quản lý” - vị giám đốc này nhận xét.

Trong khi đó, một lãnh đạo DN khác lại cho rằng cách lập quỹ bình ổn như hiện nay chỉ mang tính tạm thời mà không giải quyết căn cơ, có tính chiến lược cho việc ổn định an ninh năng lượng quốc gia. Mặt khác, trao trách nhiệm giữ ổn định an ninh năng lượng cho nhiều DN đầu mối như hiện nay sẽ tạo nên sự nhập nhằng trong hoạt động kinh doanh.

Theo ông, quốc gia nào cũng có những DN nhà nước nắm một số ngành chủ lực, chẳng hạn như xăng dầu. “Nhưng Nhà nước chỉ nắm khâu đầu nguồn, mang tính quyết định để có thể điều hành thị trường khi có biến động bất thường, còn ở khâu trung gian như phân phối thì nên để nhiều thành phần kinh tế tham gia. Như vậy mới tạo sự cạnh tranh lành mạnh, giá cả minh bạch và người tiêu dùng được hưởng dịch vụ tốt nhất” - ông nói.

LÊ NGUYÊN MINH